Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
muturréko
nabartu
nabartu. 1. nabartu. aditza. "Ile zuriak ateratzen direlako ilea kolore askotarikoa izan.(Lar Antz). Aspaldian majo nabartu jako illia." (Lar Antz).
edurra narbartuta
© Jaione Isazelaia
2. nabartu. aditza. "Edurra sendotzeke egon, apur bat zurituta bakarrik. Dana nabartuta dao, ta Bitorixara jun in bi za?" (Lar Antz). Sin. zurinabartu.
nabo, nabua. izena. (Eibar) Nabo. Sin. arbi.
nági. 1. nagi, nagíxa. (a). adjektiboa. Alferra.   Vago, -a, perezoso, -a. Lanerako nagixa da, baiña ez parrandarako. Don.k dio nagi gehiago esaten zaiola gizakumeari eta narras emakumeari. Nagixa gizakumia geixao esaten dok. Emakume bat baldin bada ba lanik egin nai eztabena ta zea, ño, narrasa dok oixe. Don. Sin. alper. Ik. zuri. 2. nagi, nagíxa. (d). adjektiboa. Nagikeria. Ez da entzuten honako bi esapideetan ez bada. Ez da entzuten ondorengo bi esapideetan ez bada. nagíxak émon. (d). esapidea. Nagikeriaren mende egon. Erri aretara aillegau giñanian nagixak emon zoskun da ezkiñuan aurrera segidu. nágixak etára. (c). esapidea. Luzaz geldi edo lo egon ondoren besoak zabaldu giharreak tinkatuz.   Desperazarse estirando los brazos. Ala mutikua!, nagixak etara ta jantzi eskolarako./ Eztakitt ze pasatze jatan gaur, egun guztia nagixak etaratzen diardut.
nagiáldi, nagialdíxa. (c). izena. Alperraldia.   Temporada en que no se tiene ganas de trabajar. Ezta olakua, baiña aspaldixan egundoko nagialdixa dauka.
nagíare, nagíaria. (d). izena. Lur landua leuntzeko erabiltzen den hesizko edo oholezko tresna. Gainean harri handi batzuk jarri ohi zaizkio pisua hartzeko. Elusu aldian da esixa, da oni alperra, da guk erpillarrixa ta nagiaria. Don. Sin. esi. Ik. bóstortz, alper.