Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
karraska latz
kartá-sóbre
karraska latz, karraska latza. izena. (Eibar) Lima latza. Sin. lima latz. Sin. karraskatu.
karraska-auts. izena. (Eibar) Limaduras. Sin. karraska, lima-auts.
karraskára.
eskillarasua
© Arturo Elosegi
eskilláraso, eskillárasua. (b). izena. Garrulus glandarius. Eskilasoa; kantu ozena eta zakarra duen txori mota.   Arrendajo Piñui baztarretan ikusten die eskillarasuak. 1. karraskara, karraskaría. (d). izena. Bele, eskillaraso, itxasantzar eta halako hegaztien oihua.   Graznido de cuervos, arrendajos, gansos y otras aves. Gaur, goizaldera itxasantzarren karraskarak entzun die. Eta gisa honetako beste hots eta oihuengatik ere bai. karraskadia jo. esapidea. (Eibar) "En las peleas de gallos, acobardarse uno de los contendientes y dejar la pelea.   Oillarrak bildurtzen danian joten daben kantutik dator izena, kurrurruk! egin biharrian karraskadia botatzen dabelako burrukia galtzen dabenian. Oillar-jokuetatik hartuta, eguneroko beste kontu batzuetarako be erabiltzen da esakera hori, atzera egin dabenaren jokaeria adierazteko." (SB Eibetno). Ik. arrio eiñ. 2. karraskara, karraskaria. izena. "Eztarria garbitzean ateratzen den hotsa, edo eztarria garbitzea. Ik dabik karraskaria, atzo gabian juerga galanta botata!" (Lar Antz).
karraskatu. aditza. (Eibar) Limar. Sin. limáu.
karraskillia
© Jaione Isazelaia
karráskilla, karráskillia. (d). izena. . Rhamnus alaternus. Aladierno. Orduan karraskilla-ura erate eban jentiak. Karraaskillia da, osto berde-berdia eukitzen dau. Egosi tta aretxen ura. Odola meetzeko ei da aura. Mertz. Hiru bat metro hartzen duen sastraka, gehienetan haritzaren inguruan hazten dena. Bere hostoak sikagarri bezala erabiltzen dira eta azala kaka egiteko. karráskilla-ura lehenago asko hartzen zen infusioan. komentario 1 Sin. sorbéltz.
karráxika. (d). adberbioa. Garrasika.   Gritando. Alboko umiak karraxika pasau dau gaba guztia. Gipuzkeratik ezaguna bazaigu ere, hitz hau gaur ez da apenas erabiltzen, zaharrek eurentzat oso arrunta zela esaten duten arren. Txilixo da gaur entzuten dena. Sin. txilíxoka.
karraztarro. Ik. zagáztarro.
karréra. 1. karrera, karrería. (a). izena. Karrera, bizikletena, batik bat.   Carrera. Bihar Plazentziako karrería pasatzen da. 2. karrera, karreria. (d). izena. Eraikuntzan, ilaran etzanda doazen zurei (zapata, goiaga, sopanda...) ematen zaien izena.   Carrera. Sarritan edozein etzandako egurri esaten zaio, nahiz eta ilaran ez egon. Ik. kontrakarréra.
karrerísta, karreristía. (b). izena. Ciclista. Aranzabal eta Askasibar karrerista onak izan zien. Gaur egun ziklista gehiago. Sin. korredore.
kárrete, kárretia. (d). izena. Goruetako makinaren pieza bat.   Carrete, pieza del torno de hilar. Amen arixa batzeko karretia, bai au egurrezkua da. Pedro.
karreteritzan
© BFA, argazki historikoa
karreteríxa, karreterixía. (d). izena. KARRETERITZA. Garraio lana, idi eta gurdizkoa batik bat. Trena eta kamioia sortu aurretik nagusi izana.   El transporte antiguo, realizado por carretas de bueyes, principalmente. Orduan karreterixan zebizenak diruak eitte jittuen./ Kamioiak sartu zienian asi zuan karreterixia atzeraka. Mandoaz eginikoa ere bai: Manduakin karreterixan ibiltze zienak izango zittuan. "Salvatierra" manduakin karreterixan ibiltze zuan, da akaau in jakuan. Klem. komentario 1 Ik. burdí-bólante.
karretéro, karreterúa. (c). izena. Itzaina; idi pareaz eta gurdiaz garraiora dedikatzen zena.   Carretero. Neu be gaztetan karretero ibilittakua nok./ Aintziñan karreteruak oin trasportistak baiño inportantiauak zittuan./ Burdixakin dabillenian karreterua esaten giñuan; da itzaiña ba proban. Don. Idi-probetakoei itzaiñ, baina baita karretero ere. komentario 1 Ik. karreteríxa.
karrétilla, karrétillia. (a). izena. Carretilla.
karriatzáille, karriatzaillía. (c). izena. Garraiatzen duena. Ijittuak karriatzaille goorrak izeten die. Don.
karríau. (b). du aditza. Garraiatu.   Acarrear, transportar. Atzo bi burkara garo karriau giñuzen./ Mozkorra karriau ezindda ikusi neban.
kárrill, karrílla. (d). izena. Trenbidea. Beste batzuk karrillian, karrillían enpliatzen zien. Pezeta bi jornala. Aniz. Hitz ia galdua. Sin. trenbíde.
karrío, karriúa. (b). izena. Acarreo. Ansolak eitteittu lasto-karrio geixenak. Inesiboan, batik bat: KARRIUAN. karriúan. (b). adberbioa. Garraiatzen. Piñu karriuan dabitz jota sua./ Burdixakin karriuan zebillela errekatxora jausi zan burdi ta guzti./ Zeiñek ein bia dau karriuan?
kárro, kárrua. (b). izena. Zaldi-gurdia.   Carreta de caballos. Lau ijitto-karro pasau die./ Oiñ eztabill karroik bidetan. Asto edo mandoena ere bai. Idi edo behiek tiratua, BURDI. Ik. tríbuli, kótxe.
kárta. 1. karta, kartía. (a). izena. Gutuna. Kartia dago zuretako. 2. karta, kartía, -ak. (a). izena. Naipe. Bota daukazun kartaik altuena./ Etara kartak, brixkan ein biou ta kártak. (a). Naipes. Etara kartak, brixkan ein biou ta. kártetan ein. (a). aditza. KÁRTETAN JOKATU. Jugar a cartas. Ik. karta-jóku.
karta-jóku, karta-jokúa. (c). izena. El juego de los naipes. Ari be gustatzen jako karta-jokua.