Hiztegia
kápela, kápelia. (b). izena. Lastozko edo trapuzko sonbreroa, hemen baserritarrek eguzki egunetan lanerako erabilia. Sombrero de paja o trapo. Bedarreta lanetan asko erabiltzen da kapelia./ Nik oin be ibiltzen dot udan; lasto-kapelia e, ta andrakumiak ibiltzen zeben telazko kapelia, trapuzkua. Don.
LASTOZKO KAPELA edo LASTOKAPELA, eta TRAPUZKO KAPELA. Kalean ibiltzen direnei, fieltrozkoei-eta, SONBRERO. komentario 1
kápelas. izen propioa. 1. Kapelas. (c). izen propioa. Kapelarekin edo sonbreroarekin ibiltzen den bati baino gehiagori jarri ohi zaion ezizena. Apodo de algunas personas que usan "kapela" o sombrero. Kapelas esate zotsen señorito batekin ezkondu zuan./ An bajatok gure Kapelas.
2. Kápelas. Belarri-zabala, belarri-handia; umeen artean gaitzizen eta burla gisa erabilia; Bergarako kaleko hitza da, auzoetan ez baita esaten. Orejudo, de orejas grandes o salientes; usado como burla y apodo entre niños de la calle de Bergara. Kapelas..., tonto..., mokolo..!/ Unairi Baita, Ikusi zelako kapelak dauzkan, edo "Se deja el pelo largo para tapar las kapelas." KAPEL Ik. belárrizabal, bélarri.
kapelatu. "Dar al árbol forma de sombrilla. Gitxiago bizi da, baiña fruta gehixago emoten dau eta errezago batzen da." (SB Eibetno)
kapíttal, kapittála. (c). izena. KAPITAL. Diru-mordoa. Montón de dinero o de valor, capital. Iri-paria erosi zeban ferixan kapittala kostata.
Baserritarren artean lehen asko erabilia.
kapóe, -i, kapóia. (b). izena. Oilasko irendua. Capón. Gabonetan kapoiak eruan biar izete zotsen errenteruak uezabai.
kapónar, kapónarra. (d). izena. Gaizki irendutako kapoia. Capón mal castrado. Kaponarrak ba kapatzen ibilli tta arrak urtetzen dabenak ero, gaizki kapautakuak ero. -Eta onak die jateko? -Ondo kapautakuak obiak. -Baiña kapoi itxuria hartzen dabe? -Oillar itxuria geixao.Klem.
kapote egin. (b). esapidea. Jatordura berandu iristen dena ezer gabe utzi. Ordu erdi beranduago aillegau giñan bazkaittera eta kapote egin oskuen.
kapritxóso, -a. 1. kapritxoso, -o, kapritxosúa, -ía. (c). adjektiboa. Caprichoso, -a. Kapritxoso utsa da jan kontuan.
2. kapritxoso, -a, kapritxosúa, -ía. (c). adjektiboa. Objektu bitxiengatik edo pertsona bitxikeriazaleengatik esaten da. Oso sega kapritxosua erosi dot ferixan./ Gomozkortako gizon kapritxosu orrek etorri Egixa-barrenera ta kontau ei zittuan oiñak; da etxera jun da arotzei esan ei otxen: onenbeste oiñ da Egixa. Hil.
kaprobétxe!. (b). interjekzioa. On egin dagizuela. Que aproveche. Honen sinonimo dira on ein daizu(e)la edo on eiñ, soilik. Jende «ikasi» samarrak edo garbi berba egin zaleak erabiltzen ditu gehienbat formula hauek. Erantzuna baita:
kara, kária. (c). izena. Enborra lantzean lehenengo lautzen den aldea. Cara. Kara bi esate jakozena, arek landu ein bieakoz. Juantxo.
karábaka. (c). Txikitan sarri egiten genuen jolasa. Bat katigu gelditzen da eta honek beste bat harrapatu behar du. Gero biak eskutik oraturik hirugarren bat; gero hirurak laugarren bat, eta horrela denak harrapatu arte. Juego infantil arriba explicado. Karabaka ibiliko ga? Katiguak jolasari hasiera emateko komentario 1
