Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
íñun
ipíñitako
ipíñitako, ipíñitakua. (c). izena. IPINITTAKO. Negozioan, apustuan, karta-jokoan... aurrez ezartzen dena.   Lo invertido en el negocio, lo puesto como señal en una apuesta o a las cartas. Ipiñitakua jasotzen bou, pozik./ Zenbat izan zan ipinittakua? IPINITTAKO ahoskatu ohi da sarri.
ipiñu. "Marca o árbol que se planta para señalar la presencia de un mojón." (SB Eibetno).
ipitta. "Pequeña escoba hecha con ramas de sáuco.   Itsuski edo eskoba txiki bat, gehixenetan labia garbitzeko erabiltzen dana." (SB Eibetno).
ípu, ipúa. (d). izena. IPÚAK ÉLDU. Barea.   Bazo. Bariak eldu joskuk, ipuak eldu joskuk. Don. Ia galdua. Ipu eta bare, biak esaten ditu Don.k. IP Ik. baríak éldu.
ipuinjakintzáille, ipuinjakintzaillía. (d). izena. IPOINJAKINTZAILLE. Autu-batzeilea.   Chismoso. "Maratillia" esate otxen gaitzizena; atxua ipoinjakitzaillia. Pasatzen zan danai be preguntia, nun izen zan... Hil.
ipúiñ. (Eibar) IPOIÑ (SOR.-EIB.), UPIÑ (ARAM.). 1. ipuiñ, ipuiña. (a). IPOIÑ, UPIÑ. Cuento. Gure amandriak ola egualdi txarra zanian da, ein sua ta sutonduan jarri tta ipoiñak, bueno, bueno, bueno..., ipoiñak esan... Hil./ Otsokon da Mandokon ipuiña kontaukotsut 2. ipuiñ, ipuiña. (c). izena. IPOIÑ. Gertakizuna, jolasa, asuntua. Garizuman erle-batzia, beste batzuk beste ipoiñ batzuk, zapata-zarkia, erle-batzia, da olakoxe ipoiñak (garai hartako jolasak). Hil. Askotan kontu edo gertaeraren sinonimoa da. Ointxe irurogei urteko ipoiñak orrek. Arek preguntau i otxan aber iñor ill da salbau zeikien... Ori ipoiñoi ala pasau ei zan. Hil. DIRU-IPOI ípoiñetan. (d). adberbioa. (Osintxu) Kontutan, berriketan. Onek ezkaittuk ezautu; geratík”. Gero alaxe ipoiñetan da. Bai ba, Gaittaokuan senide..., familixako. Da ipoiñak eta. Hil. Sin. barríketan, kóntutan. 3. ipúiñ, ipúiña. (c). izena. Berriketa, hitz-jarioa.   Palabrería. Ik ipuiña ugari tta formalidade gutxi.