Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
eskú-kárro
esku-sari
eskú-kárro, eskú-kárrua. (c). izena. Esku-gurdia.   Carro de mano. Orduan makiña bat karro, esku-karro, ibiltten zan izotzakin, kaleik kale. Aniz.
eskúko sóiñu, eskúko sóiñua. (b). izena. ESKÚ-SÓIÑU. Acordeón. Gure tio Tomasek ederki joten zeban eskuko soiñua. Eskuko soiñu aundixa eta eskuko soiñu txikixa bereizten dira. Piano teklatuaz lehena eta trikitixa jotzekoa bigarrena. Sin. akordéoi. Ik. aóko sóiñu, filármonika, sóiñu.
eskúlan. 1. eskulan, eskulána. (c). izena. Mano de obra. Eskulana geixao kostatzen da materiala baiño. Ik. materiál. 2. eskulan, eskulána. (c). izena. Eskuz egindako lana.   Artesanía. An eskulana bakarrik erosi leike.
eskulari, eskularixe. adjektiboa. (Leintz) Eskura etortzen den ganadua.
esku-laztabin, esku-laztabiña. izena. (Eibar) Taladro de mano.
eskúleku, eskúlekua. (b). izena. Asa, agarradero, picaporte. Potijuai eskulekua apurtu jako./ Taza onek eskuleku kaskarrak dauzka./ Atiai eskulekutik tiraka dabitz umiak. Sin. eldúleku.
eskúluze, eskúluzia. (c). izena. Lapurretatxoak egiten dituena, lapur-en eufemismoa.   Landronzuelo, -a, ratero, -a. Andra orrek dendetan eskuluze famia dauka. komentario 1
eskúma, eskumía. (a). izena. Eskuina.   La derecha EskumaRA edo eskumaTARA artu, jo. Ik. ézker. éskerrak eskumiái. (b). esapidea. Esker-ezker soinu berdintasunarekin jokatzen den esapide tabernakoi eta umoretsua. Menos mal. Eskerrak eskumiai, bestela jausten nok zulora.
eskúmano, eskúmanua. (d). izena. Eskailerak alde baten edo bietan duen heldulekua.   Pasamanos. Bai, eskumanua, eskumanua. Sebas Sin. barandau.
esku-mantxu. Ik. mántxu.
eskúmati, eskúmatixa. (c). adjektiboa. Eskumaz trebea dena.   Diestro, -a. Gutxi entzuna. Ant. ézkerti.
eskú-mazo, eskú-mazua. (c). Kirten motza duen egurrezko mazoa, batik bat arotzerian erabilia.   Maceta de madera de mango corto.
eskumútur, eskumutúrra. (a). izena. ESKÚTUR. Muñeca. Eskumuturra be esan oi dok, baiña eskuturra guk geixao. Don./ Bizikletatik jausi tta eskumuturra apurtu dau. Eskutur erabiltzen da gehiago.
eskunarru, eskunarruak. izena. (Eibar) Guantes de forjadores.
eskú-páiñolo, -u, eskú-páiñolua. (c). izena. Pañuelo de bolsillo. Sin. mokó-páiñolo.
eskúpaiñu, eskúpaiñua. (c). izena. (Eibar) Toalla. Egunian egunian ipintzen dot eskupaiñu garbixa arpegixa garbitzeko lekuan. (Etxba Eib).
éskupeko. 1. éskupeko, éskupekua. (b). izena. Propina. Tioi peridikua zintzo ekartzen dotsa eskupekuan esperantzan. Sin. própiña. 2. éskupeko, éskupekua. (b). izena. Soborno. Guardia beti basarrittarren eskupekuan zaiñ egote zan. «Eskupean» ematen den dirua, alegia.
eskupetagiñan
© M. Lorizate Atxa
eskúpeta, eskúpetia. (a). izena. Escopeta.
eskúpleixu, eskúpleixua. (d). izena. ESKUPLAIXO, ESKUPULARIXO. Escapulario. Trapuzko zer bat izeten zan, ari eskupleixua. Don. Herri etimologiaz sorturiko hitza dirudi. Eskupulárixo, -ua deitzen genion guk.
eskurátu. (c). du aditza. Lortu, eskuetara heldu.   Conseguir Oinddio eztot laga notsan txamarria eskuratu./ Orrek alkatetzia eskuratzen badau ezta giro izango. Ik. konsegídu, zuzendu.