Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
arantza beltz
árbel
arántzarte, arántzartia. (b). izena. Lar artea. Ik. lárrarte.
arañeun. ARAÑUN. Ik. érañun.
arañeuntxo, arañuntxo. Sin. erañun-antxitik.
© Edurne Arenaza
arápo, arapúa. (b). izena. Enborra eta adarraren arteko loturaunea.   Nudo de árbol. Errez irabazi bia zotsan baiña azkenengo tronguan egundoko arapua tokau jakon da galdu ein zeban. Sin. arakaitz.
arása. 1. arasa, arasía. (d). izena. Anaquel, mueble de uno o de varios estantes para dejar cosas. También agujero o rebaje en la pared con el mismo objeto. Eta ori eindda ba plazara... ta ia pentsatzen asi giñanian neskak ete giñan ero, ola zeoze, ba an arasan jarritta iñok etaratzeko zaiñ. Asko aurreskuak eta, porsiakaso be presente. Sot. Berg. Eus.)./ Arasan dao, goenenguan, platera. Don. Altzari osoari zein apal bakoitzari: arasa. Lenengo arasia, bigarrena... Don. Behean armarioa eta gainean arasak zituen lehenagoko sukalde altzariari: arasa-armaixo. Ik. apála, bálda, sukalde-armaixo. 2. arasa, arasía. (d). izena. Gurdiaren burkamaren albo-egur bakoitza.   Cada uno de los dos largueros del carro. Albo bixak arasak; beste onek, trabesekuak, erraillak. Don. Sin. burtarása.
arása-ármaixo, arása-ármaixua. (d). Behean armarioa eta gainean, erantsita, arasa duen antzinako sukalde-altzaria.   Armario de cocina antiguo, alacena. Beia armaixua ta au arasia; bixak zela eukitzen zittuan, arasa-armaixua. Don. Sin. sukalde-armaixo.
arasakára, arasakaría. (c). izena. Arasakada, arasa bete gauza. Ipiñarrin ikusitta najak arasakara ontzixa, dana kobrezkua. Klem.
aráserixa, aráserixia. (d). (Oñati) ARASEI (OÑ.). "Araserixa batzuk: unas pequeñas acciones que molestan a los demás." (Izag Oñ). Arásuan, aráserixan ibilli: andar traveseando y molestando.
arásero, aráserua. (d). (Oñati) "Uno que anda molestando a uno y otro; revoltoso y traveseador." (Izag Oñ).
araso, arasua. (d). izena. (Eibar) ARAZO. "Zeozer egiteak ematen duen lana. Materixalak onenbeste, eta gaiñeko arasua iru errial.
arata. Ik. aáta.
aratian. (d). adberbioa. (Eibar) De espaldas (nadar). Aratian eitten dau obeto (igeri), ostian baiño. (Etxba Eib).
Arátuste, Arátustiak. (d). izena. ARATOSTE. Inauteriak, Karnabalak.   Carnavales. Aintxiñan, Aratostietan kukumarro jazteko afan demasa egote zuan. Oso zaharrek bakarrik. Sin. karnábal.
© Jaione Isazelaia
arátuste lóra, arátuste loría. (d). izena. . Narcisus bulbocodium. Narciso. Udaberrian lehenengotariko lora. Aratuste inguruan azaltzen da.
arazo. Ik. araso.
arbaso, arbasúa (Eib.). (d). izena. (Eibar) Harriartea.   "Pedrera. Mendixa emendiko aldetik dana arbasua da.