HARRIA

Petrikurutzeko harria

Noiz:ar., 12/10/2013 - 00:28, nork:admin
KoordenatuakX544746 Y4777872 Mapan ikusi []
Arautze egoeraUdaleko Euskara Zerbitzuaren proposamena
AuzoaUbera
Elem. geografikoaHARRIA
Bestelako jakingarriak

Luis Mari Alberdik emandako informazioa:

Ubera Bergara herrian sartu aurretik, Bergara eta Elgeta arteko mugarri jurguari buruz egindako akta batzutan azaltzen dana:

-1862 urtian:

    “al decimo noveno ochenta y cuatro(84) pies y cuatrocientos(400) al vigésimo situado en el alto sobre Ubera en la esquina superior de un cerrado: del veinte al veinte y uno se va mirando a Oriente por la cima del monte en setecientos y veinte(720) pies y se encuentra una gran piedra en el vallado que se tomo por mojón en cuyo frontis al Mediodía hay un circulo con cruz en medio y algunos números al pie que no se distinguen bien :desde esta piedra empieza a bajarse hacia Ubera por los terrenos de Ivazabal ucitia por el lado izquierdo o de Vergara y de Andudi por el opuesto o por Norte y al primer mojón hay cuatrocientos veinte y cinco (425) pies ; Al segundo colocado nuevamente en este día en el punto llamado Linderagoena  novecientos cincuenta(950)”

-1889 urtian:

        “A los 385 metros en dirección arriba hay otro mojon de piedra caliza que conocidamente es puesto hace pocos años, inmediato a una gran piedra, colocada en el vallado, en cuyo frontis por la parte del Sur hay un círculo con una cruz en medio y algunos números ilegibles al pie. El mojon nuevo fue marcado con el número 18 y la inicial del término municipal en el lado que mira hacia esta villa.”

ONTZI BEDEINKATUA

Noiz:az., 12/16/2009 - 20:06, nork:estepan
Izaera: 
A
Urtea: 
1991
Urtea 2: 
1992

- Detalle bat dok, haiztxo bat daok, harri bat, dauka zulotxo bat ta hari esaten jaue Ontzibedeinkatua edo.
- […].
- Irutontorreta tontorra hauxe izengo da, ezta?
- Haundixena hau.
- Haudiña hori.
- Hauxe tontorra. Bertan holan dao, holakon bat beherutz, hau holan dao, ba, holakon baten…
- Da harri bat, ez?
- Bai, harri pare bat daz ta [batek…] zulo zera dauka… ba, zulotxo bat.
- Zela esan dozu?
- Ontzibedeinkatua.

Erref. Kartografikoa: 
88-26-E,088
Gaurkoa: 
ONTZI BEDEINKATUA
Elementu geografikoa: 
HARRIA
Auzoa: 
Elorregi
Erreferentzia bibliografikoa: 
31
Biltzailea: 
Andoni Larrañaga
Berriemalea: 
Juan Larrañaga

IRUTONTORRETAKO ATSUA ETA AGURIA

Noiz:az., 12/16/2009 - 20:05, nork:estepan
Izaera: 
A
Urtea: 
1991
Urtea 2: 
1992

- Bueno, Irutontorretan gero beste zer bat sinbolo bat be bajak han. Bi harri jarek, bat formia pertsonian antzerakua edo formia jaukek ta emakumia esaten jakok ta atsua ta aguria esaten jotsek. Hori izena hori betikua, atsua ta aguria, Irutontorretako atsua ta aguria. Altzua, altzua bezela dauka emaumiak eta gizona dao tente bezela. Bi harri alkarren onduan.
- Gaiñe-gaiñian? Irutontorreta gaiñian?
- Buzoia daon tokixan.
- A, bai, e?
- Bai.
- Osea, tontorrian bertan…
- Tontorrian bertan bertan.

Erref. Kartografikoa: 
88-26-E,085
Gaurkoa: 
IRUTONTORRETAKO ATSOA ETA AGUREA
Elementu geografikoa: 
HARRIA
Auzoa: 
Elorregi
Erreferentzia bibliografikoa: 
30
Biltzailea: 
Andoni Larrañaga
Berriemalea: 
Ramon Agirre
Oharrak: 
<p> BI HARRI</p>

ARRIBAKAR

Noiz:az., 12/16/2009 - 20:01, nork:estepan
Izaera: 
A
Urtea: 
1991
Urtea 2: 
1992

- Ehun metro, ba, ehun edo berrehun hor nunbait. Ta gero beheratxuao Arribakar. Eta hemen dao harri bat, harri dexente bat…

- Tente-tente.
- … Arribakar esaten jao.
- Arribakar.
- Zer da hortaiko… dolmena edo hortaiko…?
- Ez, ez, dolmena ez dok izen, baiña, holaxe, ba, lurretik urtetetzen jok harri bat, bakar-bakarrik jak, eta Arribakar esaten jakok.

(..)

Erref. Kartografikoa: 
88-27-E,085
Gaurkoa: 
ARRIBAKAR
Elementu geografikoa: 
HARRIA
Auzoa: 
Elorregi
Erreferentzia bibliografikoa: 
27
Biltzailea: 
Andoni Larrañaga, Miren Pantxeske Azkarate
Berriemalea: 
Julian eta Jabier Gorosabel, Matilde Galdos
Oharrak: 
<p> EZ DA DOLMENA</p>

Irutontorretako atso-agureak

Noiz:al., 08/07/2006 - 15:17, nork:estepan
KoordenatuakX544311 Y4771428 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaElorregi
Elem. geografikoaHARRIA
Oharrak

MTNEn Atxo Agurak.

Urbedeinkatuontzia

Noiz:al., 08/07/2006 - 15:17, nork:estepan
KoordenatuakX544623 Y4771267 Mapan ikusi [G_22571]
Arautze egoeraUdaleko Euskara Zerbitzuaren proposamena
AuzoaElorregi
Elem. geografikoaHARRIA
Oharrak

Ez da idatziz dokumentatzen, ezta oharretan ere. GFArentzat, Irutontorreta gailurra eta Urbedeinkatu ontzia berak dira. Honela dator: Gailurra: Irutontorreta, Urbedeinkatu ontzia. Bien azalerak berdin markatzen ditu.

Mendikat.net-en honela dio: La cumbre de Irutontorreta también parece recibir el nombre, no poco curioso, de Urbedeinkatu ontzia (Pila de agua bendita). Juan Larrañagaren lekukotzaren arabera ematen du Irutontorreta gainean dagoen harkaitz bati esaten zaiola "Ontzibedeinkatua".

Mapan, zalantzarik barik, Irutontorreta sartu beharko litzateke, EHko 100 mendien katalogoan ere hori dator eta.

Urbedeinkatuontzia erabili beharko da Ontzibedeinkaturen ordez, ala?