uts
uts. 1. uts, útsa. (a). adjektiboa. Vacío, -a. Armaixua botilla utsez beteta dago.
2. uts. (a). zenbatzailea. Ezer ez, zero. Nada, cero. Bi eta uts irabazi dau Realak. barruko utsa izan. "Gosea izan. Ene! Au da barruko utsa daukatena!" (Lar Antz). utsían. (b). posposizioa. Kantzontzillo, kamiseta, narru... UTSÍAN: Soinean hori soilik dugula. Kantzontzillo utsian urten juan ataira./ Narru utsian jarri zuan plaza erdixan. utsían géldittu. (b). esapidea. UTSÍAN LAGA. Quedar o dejar en cero. Ixa utsian laga zeben Galartza. 3. uts, utsa. (b). zenbatzailea. Gutxi. Casi nada, poco. Lana franko eiñ da utsa irabazten dau./ Utsagatik eneban baztarra jo.
utsa denporan. (c). esapidea. Denbora laburrean. Utsa denporan etorri zan etxia goittik bera. utságatik eta putzágatik asarrétu. (c). esapidea. UTSÁGATIK ETA PUTZÁGATIK NEGARREZ ASI. Huskeriengatik haserretu. Onek umiok utsagatik eta putzagatik asarretzeittuk. Klem.
Ik. pútzak euki. utságatik irabázi. (c). esapidea. UTSÁGATIK GALDU. Gutxigatik irabazi edo galdu.
Utsagatik galdu dau Marinok etapia. utsán úrrengua. (c). esapidea. Eskasa. Sega au utsan urrengua dok.
4. uts, útsa. (c). graduatzailea. Guztizkoa, totala. Tonto utsa dok mutill ori./ Txorimalo utsa dok gure jefia.
Izenaren ondoan ere bai honelakoetan: Diru utsa dok kontratista ori. Diruzale hutsa, alegia. On utsa, kakutsa. esaera. Onegia txarra da.
Ik. Kakuts. 5. uts, útsa. (b). adjektiboa. Soila; edariez batik bat. Puro, sin mezcla. Esne utsa etaraidazu./ Bi uts eta iru kortau kobrau.
6. uts, útsa. (d). adjektiboa. Tortilla utsa esaten zaio Udalan "tortilla frantsesari". 7. útsa!. (c). interjekzioa. Kakazaharra (finagoan). Expresión que indica decepción. Gaur neskatan eingo giñuala ta utsa./ Aurten bakaziñotara joango giñala ta utsa. Ik. kákazarra!, putza!. 8. uts, útsa. (b). izena. Kalea, fubolean edo pelotan, batik bat. Fallo, pifia, sobre todo en el deporte. Porterixa aurrian egundoko utsa ein zeban.
Sin. kále. 9. utsa. (c). da-du izenordaina. Mal menor. Berak esandakua ein biar izaten da, eta utsa aintzen baleki./ Tia dator egunak pasatzera, ta utsa bakarrik baletor./ Etzan ixildu be eiñ, da utsa arrazoia baleu.
10. uts eiñ. (a). aditza. Fallar, errar. Iru egunetan uts ein ddot klasera./ Zeozetan uts ein botsut, barkatu./ Tantua eindda zeukala uts ein zeban. Ik. kále eiñ.