óndo
Lotutako hitzak berbaren dagokion sarreran erantsita azalduko dira.
1. óndo. 1. ondo, ondúa. (c). izena. El fondo. Ondoraiño sartu zotsan ezpatia./ Botilla onduan gelditzen die gindak.
Lekuzkoetan batez ere. ondóra joan. (c). esapidea. Irse al fondo algo, a pique una embarcación. Galanta izen arren ondora joan zan Titanic-a. Sin. ondarréra joan. 2. ondo, ondúa. (c). izena. Fruta arbolen azpia. Ondora jausittako sagarrak maillatuta egoten die./ Sagar onduei segia pasatzera noia. Ondoan dauden frutei ondokuak esaten zaie.
Ik. ondoko. 3. ondo, ondúa. (d). izena. Landarearen enborra lur azpitik azaltzen deneko unea. Base de una planta ONDOTIK EBAGI edo JO, edo ONDUA JO. Porruak ondotik ebai bia die. ondua jo. Ik. épai. 4. ondúan. (d). posposizioa. Ostean (denbora). Jentia txokauta egoten zan, langintzara-ta aura etorteko pozik. Afaldu onduan da: “Tira Gabiñó, esplikau”. Hil.
Hitz konposatu gisa arrunta: bazkalondo, afalondo... baina bakarrean gutxi erabilia. Sin. óste. 5. ondo, ondúa. (a). posposizioa. Parea, aldamena. Lado. Madarixai asko gustatze jako etxe ondua./ Nere ondotik zure ondora joan da. Lekuzko kasuetan, batik bat.
Ik. álbo, aldámen.