béro
béro. 1. bero, berúa. (a). izena. Calor. béro egon. 1. bero egon. (a). esapidea. Hacer calor. Gaur eztago atzo bezin bero. 2. bero egon. (c). esapidea. Pauso garrantzitsu bat ematear egon. Tabernia ipintzeko bero-bero zeuan orduan.
béro eiñ. (a). Hacer calor. Zelako berua eitten daben. bero-bero egon, jarri. esapidea. Estar, ponerse cachonda/o. Bero-bero jarri nau pelikuliak.
bero-bero eiñ. (b). esapidea. Jipoitu, egurtu.
Mutikua bero-bero eindda bialdu juen obera. beruak egon. (b). aditza. Bero euki.
Egun guztia beruak nago. berúan. (a). adberbioa. En caliente, en momento de acaloramiento. Ezkontzia beruan ein biarreko gauzia dok./ Beruan kristonak esan jotsan da gero damutu ein jakuan.
beruána kendu. (c). esapidea. Restarle lo que tiene de exageración una cosa. Ogei kilo perretxiku topau ei dittu, baiña ori beruana kenduta izango da. Ahoberokeriaren bat esan duenari erantzun ohi zaio. Abereek hil berrian gehiago pisatzen dute eta pisu horri hainbesteko bat kentzen zaio kontuak egiterakoan.
txorixak botatzeko moduko berua. (c). esapidea. Bero handia. Txoriak bero handiaz erori egiten direlako. Gaur txorixak botatzeko moduko berua eitten dau.
2. bero, berúa. (a). adjektiboa. Caliente. Berua da Brasill.
3. bero, berúa. (b). adjektiboa. Hizketan erraz berotzen dena. Acalorado, sanguíneo. Badakik aura zelako berua dan; asarretu jakuan da ixa burrukia.
4. bero, berúa. (b). adjektiboa. Ardoroso, -a. Txingarra baiño beruaua ei dok neska ori.
5. bero, berúa. (c). adjektiboa. Beti beroak dagoena, hotzik pasatzen ez duena. Esperantzako Joxe baiño beruagoik... kriston izotza ta interior utsian.
6. bero! bero!. esapidea. "Caliente-caliente". Jolasetan, zerbaiten bila dabilena ondo doala adierazteko esaten da. Ant. otz!.